Zo genuanceerd en zo concreet mogelijk
of er voor jou een leven na de dood is.
Leven na de
dood is iets waar ik nog niet veel over heb nagedacht. Misschien komt dit omdat
ik nog jong ben en nog niet vaak met de dood in contact ben gekomen. Zelf ben
ik niet gelovig, maar ik snap wel waarom gelovigen denken dat hun geliefden
verder leven na de dood. Dit maakt de verwerking des te makkelijker. Maar ook
de gedachten dat die persoon het nu beter heeft in een andere wereld werken
geruststellend.
Ik vind het wel
een mooie gedachte dat je verder leeft na de dood maar zelf ben ik hiervoor te
realistisch ingesteld om mij nu al druk te maken over mijn ‘volgende leven’.
Moest er toch iets bestaan als een leven na de dood dan zal ik hier blij om
zijn. Nu ik er zo over nadenk, zou ik wel graag willen reïncarneren als dier
zoals de boeddhisten zeggen. En als ik dan mag kiezen in welk dier ik zou terugkeren,
zou ik een arend willen zijn zodat ik vrij kan rondvliegen, of een luie kat in
een goed gezin. Reïncarnatie spreekt mij meer aan dan, bijvoorbeeld naar de
hemel gaan na je dood, zoals de christenen zeggen.
Op welke manier mensen reageren als ze
met lijden geconfronteerd worden?
Mensen
reageren allemaal verschillend als ze met lijden geconfronteerd worden.
Veel hangt af
over het soort lijden. Mensen kunnen lijden om verschillende redenen: dood,
verlies, ziekte, tegenslag (zoals langdurige werkloosheid), sociale problemen
op het werk of op school(gepest worden, …). Maar ook natuurrampen en oorlogen
zorgen ervoor slachtoffers en dakloze gezinnen. Hoewel België voorlopig nog van
grote natuurrampen gespaard gebleven is, hebben we toch al twee wereldoorlogen
meegemaakt. Ook de huidige vluchtelingenstroom brengt ons in contact met veel
mensen die het lijden in hun land willen ontvluchten.
Iedere mens
reageert heel verschillend op lijden. Iedereen doet dit op zijn eigen manier en
op zijn eigen tempo. Veel hangt af van het karakter, de omgeving en ook het
geloof speelt hierin een grote rol.
Het karakter
van een mens is bepalend voor de manier waarop men lijdt en de pijn verwerkt.
Sommige mensen gaan alles opkroppen, anderen willen erover praten en huilen.
Het kan ook zijn dat men alles ontkent of ervan wegloopt, anderzijds zijn er
ook mensen die zich sterk houden voor hun omgeving en maar blijven doorgaan.
Maar ook de
omgeving waarin men zich bevind, heeft een grote invloed op de manier van
lijden en pijn verwerken. Heb je een thuissituatie waar je kan op rekenen of
heb je mensen in je omgeving die je steunen dan kan je het allemaal wat
makkelijker verwerken.
Als je als
gelovige met de dood geconfronteerd wordt, is dit makkelijker te accepteren dan
als niet gelovige. Voor wie niet gelooft, betekent de dood het einde en niet de
start van een leven in een betere wereld. Ook is de dood makkelijker te
accepteren als de leeftijd hoger ligt. Bijvoorbeeld als een ouder persoon
sterft, kan men dit beter plaatsen, want dit is zo door de natuur vastgelegd.
Je hebt dan ook meestal wel de tijd gehad om het einde voor te bereiden en om
afscheid te nemen. Als er daartegenover een jonger iemand sterft door
bijvoorbeeld een ongeval, dan is dit moeilijker voor de achterblijvers, het
leven lijkt dan heel oneerlijk.
Zelf ben ik
met lijden geconfronteerd geweest bij het overlijden van mijn overgrootmoeders.
Maar ik kan dit lijden relativeren doordat ik hen nog gekend heb en ik kan
mezelf troosten door de goede herinneringen die ik aan hen heb. Verder heb ik
van kortbij meegemaakt hoe kinderen kunnen lijden en hoe ze hiermee omgaan. Wij
vangen nu al 16 jaar pleegkinderen op. Het is verbazend hoe verschillend ieder
kind met verdriet omgaat. Wat mij wel opvalt is dat het heel belangrijk is om
goed omringd te worden. Op die manier verloopt de verwerking al een heel stuk
vlotter.
Als ik met
lijden wordt geconfronteerd, verwerk ik dit liever samen met familie of
vrienden. Volgens mij is dit effectiever dan als je alles alleen moet
verwerken.
Bekijk een film over lijden:
Voor het
onderdeel Mens en lijden moest ik een film bekijken. Ik koos voor de film “My
sisters keeper”. Dit is een heel meeslepende en diepgaande film. Hieronder vind
je de filmverwerking en een brief aan een vriendin waarin ik haar deze film
aanraad. In de brief verwerkte ik mijn reactie op de film, maar vertel ik ook
welke scènes mij het meeste aanspraken. Ik vertel er ook wat herkenbaar en
niet-herkenbaar was voor mij. Ook bespreek ik op welke manier de personages
reageren op lijden, en welke link er is met mijn eigen leven of ervaringen, de
visie van de filmmaker en mijn persoonlijke visie.
Vat
je eigen mening over de film samen in drie kernwoorden:
Emotioneel,
aangrijpend, rechtvaardig
Is
wat in de film aan bod komt (onderlinge relaties, gevoelens, ideeën) herkenbaar
voor jou? Wat is wel herkenbaar? Wat niet?
Herkenbaar :
De opvatting dat ieder
kind recht heeft op een goed/eigen leven is zeer herkenbaar voor mij. We vangen
nu al 16 jaar pleegkinderen op, dus ik heb van thuis uit meegekregen dat ieder
kind recht heeft op een goed leven en dat we moeten helpen als dit mogelijk is.
Het idee dat elk kind zelf
mag kiezen wat er met zijn of haar lichaam gebeurt, vind ik niet meer dan
normaal. Ik ben me er wel bewust van dat het niet gemakkelijk is om zo een zwaar
onderwerp te bespreken met een kind. Maar ik vind wel dat ieder kind gehoord
moet worden.
Het gevoel van de moeder
die strijdt voor haar familie is ook heel herkenbaar voor mij. Mijn familie is
één van de belangrijkste dingen in mijn leven. Ik zou dus alles doen om hen te
helpen.
Spijtig genoeg is het idee
dat mensen kinderen nemen om de verkeerde redenen ook herkenbaar. In het
dagelijkse leven zie ik vaak mensen die kinderen nemen om de verkeerde redenen.
Deze redenen zijn bijvoorbeeld om aandacht te krijgen of omdat ze denken zo hun
relatie te herstellen. In deze film was de reden om haar zus te redden, daarom
werd Anna een donorbaby.
Niet-herkenbaar :
Zelf ben ik nog niet met
zo een lijden in contact gekomen. Ik heb wel al mijn twee overgrootmoeders
verloren, maar eigenlijk mag ik van geluk spreken dat ik ze nog gekend heb. Dat
kunnen niet veel mensen zeggen.
Ook het opdringerig gedrag van de
moeder naar Anna toe is voor mij niet herkenbaar. Zelf kom ik uit een
begripvol, steunend gezin. Dit zou waarschijnlijk ook een betere aanpak zijn
geweest voor de moeder in de film.
Kies drie scènes uit de film die je
hebben aangesproken (positief of negatief). Beschrijf ze zo duidelijk mogelijk
en noteer per scène welke gevoelens voor jou de overhand hadden.
Beschrijving scène 1:
De scène
waarin Anna voor de eerste keer op gesprek gaat bij haar advocaat.
Ze vertelt dat ze zelf wil beslissen wat er
met haar lichaam gebeurt. De advocaat stelt haar vragen waaruit blijkt dat ze
er heel zeker van is. Ook als hij vraagt of ze weet wat dat betekent voor haar
zus is haar standpunt zeer duidelijk. Uiteindelijk beslist de advocaat om haar
te helpen.
Gevoelens bij scène 1:
Bij deze scène had ik tegenstrijdige
gevoelens. Positief is dat ze zelf wil/mag beslissen wat er met haar eigen
lichaam gebeurt. Het negatieve gevoel dat ik kreeg, was bij het moment wanneer
de advocaat vraagt of ze weet wat dit inhoudt voor haar zus. “Ik weet dat ze dan
dood gaat” is Anna haar antwoord. Dit vond ik een heel emotioneel moment omdat
ze, al wetend en dus heel bewust, ervoor kiest om haar zus te laten sterven.
Beschrijving scène 2:
De tweede scène die ik kies is wanneer
Kate klaar is voor het bal voor zieke kinderen in het ziekenhuis.
Kate staat boven aan de trap, ze
draagt een galajurk en een pruik. Je ziet haar echt stralen. Beneden aan de
trap staat haar vriend vol verwondering te kijken naar haar. Ook haar familie staat
beneden, ze maken foto’s. Je ziet dat de moeder heel fier is op haar dochter.
Gevoelens bij scène 2:
Bij deze scène heb ik natuurlijk enkel
positieve gevoelens. Je ziet meteen dat Kate weer zelfvertrouwen heeft als ze
de trap afwandelt. Dit komt niet enkel omdat ze een pruik draagt, want nu lijkt
ze een gezond meisje. Maar ook haar moeder en zus hebben haar haar zelfvertrouwen
teruggeven door met haar te gaan shoppen en haar mee naar buiten te nemen. Het
was ook een mooi voorbeeld van moederliefde toen de moeder haar eigen haar
afschoor. Kate was depressief en wou niet meer buitenkomen omdat iedereen haar
aanstaarde. Maar door haar dappere moeder is ze nu niet meer de enige zonder
haar.
Beschrijving scène 3:
Als laatste koos ik voor de scène
tijdens de rechtzaak. De rechtzaak begin met de advocaat die vragen stelt aan
de moeder. Daarna is het de beurt aan de moeder om vragen te stellen aan Anna.
Het is een emotionele en pijnlijke strijd. Uiteindelijk geeft de broer toe dat
Kate eigenlijk wil sterven.
Gevoelens bij scène 3:
Deze scène roept negatieve gevoelens
bij mij op. Tijdens de rechtzaak wordt duidelijk dat de moeder Kate op de
eerste plaats zet. Al haar aandacht gaat naar Kate en hierdoor ontstaan er
problemen met Anna en hun broer. Ze praat ook enkel over hoe erg het is voor
Kate. Maar vergeet erover na te denken hoe erg het is voor Anna. Ik vind dat
ouders geen voorkeur mogen hebben voor één van hun kinderen. Ook vind ik dat zo
een pijnlijke en gevaarlijke operaties, zoals Anna heeft ondergaan op jonge
leeftijd, fout zijn. Zeker als het niet echt noodzakelijik is, want Anna had
deze operaties eigenlijk niet nodig.
Het einde van de rechtzaak gaf mij dan
wel weer een positief gevoel. Kate beslist zelf om te sterven. Dit doet ze
zodat Anna geen risico’s meer moet nemen en een normaal leven kan lijden. Ook
ziet kate dat heel haar gezin hieronder lijdt en dit wil ze niet meer. De
moeder houdt zoveel van Kate en kan haar hiedoor niet loslaten. Maar dan neemt
Kate even de moederrol over en neemt ze zelf de beslissing om te sterven. Ze
doet dit in het belang van iedereen in haar gezin.
Op welke manier
hebben de drie scènes die je hierboven vermelde met je eigen
levenservaring/levensvisie te maken?
Scène 1 sluit aan bij mijn
levenservaring, omdat ik uit ervaring weet dat pleegkinderen, wanneer ze
gehoord worden door de rechter, hun mening sterk beïnvloed wordt of dat ze soms
zelfs verplicht worden door hun ouders om bepaalde dingen te zeggen. Het is dus
moeilijk om de echte mening van jonge kinderen te achterhalen.
Scène 2 komt volgens mij bij iedereen
wel op één of andere manier voor in hun leven. Hiermee bedoel ik dat
complimenten geven geen kwaad kan. Als mensen tegen je zeggen dat je er goed
uitziet, zal je dit zelf ook gaan vinden en krijg je meer zelfvertrouwen. Zelf
heb ik van nature gekrulde haren. Vroeger vond ik dit echt niet mooi. Dus heb
ik vele jaren mijn haren gestijld. Tot een paar jaar geleden mijn vriend zei
dat mijn krullen toch mooier waren. Nu ben ik heel blij met mijn natuurlijke
lokken.
Scène 3 gaat over het overnemen van
een ouderlijke rol. Één van onze huidige pleegkindjes is een jongetje van bijna
5 jaar. Tot zijn derde jaar woonde hij bij zijn biologische moeder. Zij kon de
zorg voor de kinderen niet aan, dus nam hij de zorg voor zijn 2 kleinere zusjes
en zijn mama over. Hij ging bij de buren eten halen en zorgde ervoor dat zijn
zusjes aten. Hij was ook moreel een grote ‘steun’ voor zijn mama.
Wat wil de
regisseur van de film ons duidelijk maken? Wat is volgens jou de boodschap die
door de film wordt overgebracht?
Volgens mij wil de regisseur duidelijk
maken dat moederliefde heel intens maar tegelijk ook verblindend kan zijn. Hij
wil duidelijk maken dat je als ouders je kinderen gelijk moet stellen en hen
ook zo moet behandelen. Je mag geen voorkeur hebben. De boodschap die hij wil
overbrengen is volgens mij dat het fout is om een donorbaby te maken. Je hoort
een kind niet op de wereld te zetten om de verkeerde redenen. Als laatste wil
hij benadrukken dat familie heel belangrijk is en dat je dit moet koesteren. Maar
ook dat je de laaste wensen van je familie moet naleven en niet aan jezelf mag
denken. Maar, en dat is nog het allerbelangrijkste, dat je moet genieten van de momenten die er zijn.
Wat zijn de gelijkenissen en de verschillen
tussen jouw visie en die van de filmmaker op de behandelde thema’s (afhankelijk
van de film die je koos kan dit zijn m.b.t. geloof, omgaan met de natuur,
relaties, lijden)?
Gelijkenissen:
Zelf vind ik het belangrijk dat je als
familie elkaar steunt, ook al ben je het niet met elkaar eens. Ik vind het ook
belangrijk dat je geniet van de kleine dingen, want die maken je gelukkig. Ik
ben van mening dat je geen kinderen mag nemen om de verkeerde redenen. En ik vind ook dat je elk kind gelijk moet
behandelen. Het is niet omdat een kind uit het gezin ziek is, dat de andere
kinderen daar de dupe van moeten zijn. Ook zij hebben aandacht en zorg nodig.
Verschillen:
Grote verschillen in visie tussen de
filmmaker en mezelf heb ik niet echt gevonden. Ik vermoed dat onze visies
parallel naast elkaar lopen.
Verwerkingsopdracht
Hallo
Vera,
Onlangs
zag ik de film My sister’s keeper. Dit is een dramafilm onder regie van Nick
Cassavetes die
in première ging in 2009. Het is ook de verfilming van het boek van Jodi
Picoult dat verscheen in 2004.
Het
verhaal gaat over een meisje genaamd Anna. De film begint wanneer Anna 11 jaar
is en al ontelbaar veel operaties, transfusies en inspuitingen heeft ondergaan.
Dit gebeurde allemaal niet omdat ze ziek is, maar om haar oudere zus Kate te
helpen vechten tegen leukemie. Anna werd dus geboren als donor voor Kate. Alle
aandacht in het gezin gaat naar Kate terwijl Anna en haar oudere broer Jesse er
ook nog zijn, ook zij hebben aandacht en zorg nodig. Bij het ouder worden,
begint Anna steeds meer na te denken over hoe haar leven er zou uitzien als ze
niet constant donor moest zijn. Ze beslist om een advocaat onder de arm te
nemen en zo het recht te krijgen om zelf te beslissen wat er met haar lichaam
gebeurt. Tijdens de rechtszaak gaat het steeds slechter met Kate. Ook haar
vriendje, die ook ziek is, overlijdt in die periode. Kate wordt steeds
depressiever. Haar moeder, tante en zus doen echt alles om haar op te vrolijken
en haar zelfvertrouwen terug te geven. Uiteindelijk wordt het een pijnlijke en
zware strijd in de rechtbank tussen moeder en dochter. Hierdoor kunnen Anna en
Jesse niet anders dan de waarheid vertellen over wat kate echt wil, namelijk sterven.
Ik
raad je zeker aan om deze film ook eens te kijken, ondanks het zware en
pijnlijke thema. In het begin had ik het er enerzijds moeilijk mee omdat de
ouders Anna nemen om de verkeerde reden. Er zijn al genoeg mensen die kinderen krijgen
om de verkeerde redenen. Een kind op de wereld zetten, doe je als je er 100%
klaar voor bent en voldoende tijd en liefde hebt om het alles te geven wat het
nodig heeft. Zelf ben ik opgegroeid tussen pleegkinderen, dus uit eigen
ervaring weet ik dat mensen vaak kinderen nemen als ze er niet klaar voor zijn
of om de verkeerde redenen. Waarom zou je een kind op de wereld zetten als je
het na een paar maanden moet afgeven omdat je er niet kan, of wil, voor zorgen.
Ook vind ik dat je een kind niets kan verplichten of een levensdoel kan geven
nog voor het geboren is. Ik vind dat je al je kinderen evenwaardig moet
behandelen. Ook al is er eentje ziek, je moet de anderen daarom nog altijd even
veel steunen en aandacht geven. De ouders leggen ook te veel druk op Anna. Als
je kinderen iets verplicht, gaan ze het meestal net niet willen en komen ze in
opstand. Anderzijds snap ik wel dat moederliefde heel heftig kan zijn en ook
kan verblinden. De moeder heeft enkel aandacht voor Kate’s ziekte maar denkt er
niet over na wat de gevolgen kunnen zijn voor Anna als ze een nier afstaat. Ik
snap dat de moeder het beste wil voor haar kinderen dat ze Kate zeker niet
willen zien sterven, maar zijn haar andere kinderen daarom minder waard dan Kate?
Wat
in de film herkenbaar is voor mij is dat elk kind het recht heeft op een goed
en eigen leven. De moeder houdt zoveel van Kate dat ze haar niet kan loslaten
ook al is dit wat Kate wil. Voor de rest van de familie zou het beter zijn als
de moeder Kate loslaat. En al zeker voor Anna want iedereen vergeet hoe erg de
situatie eigenlijk is voor haar. Kate neemt dus eigenlijk de moederrol op zich
door te zeggen dat ze haar moeten loslaten. Omdat ze weet dat dit het beste is
voor haar familie en dat ze dan eindelijk een rustig en gelukkig leven kunnen
lijden zoals ze verdienen.
Ook
vind ik dat elk kind mag kiezen wat er met zijn lichaam gebeurt en dat ze
hierover gehoord moeten worden. Maar uit eigen ervaring weet ik dat als
kinderen gehoord worden door een rechter hun antwoorden sterk kunnen worden beïnvloed
door de ouders, of dat er op voorhand sterk op hen ingepraat werd door de
ouders. Dit zie je ook in de film. De moeder zegt altijd dat Anna toestemming
heeft gegeven voor alle operaties. Maar op 2-jarige leeftijd kan je zoiets niet
beslissen, dus word je sterk beïnvloed door je ouders.
Het
enige grote lijden dat ikzelf meegemaakt heb, is het overlijden van mijn twee overgrootmoeders. Maar ik mag van geluk spreken want ik heb hen nog gekend. Niet veel
mensen kunnen dit zeggen. Zelf hoop ik dat ik nooit met zo een lijden als in de
film te maken ga krijgen. Want ik denk dat ik daar veel te zwak voor zou zijn.
Mijn familie betekent alles voor mij, dus hoop ik dat ze nog lang gezond en
gelukkig gaan zijn.
De
scène die mij het meest aansprak was diegene wanneer Kate heel depressief is en
niet meer uit bed of buiten wil komen. Dit is omdat haar zelfvertrouwen zo
beschadigd is door haar haaruitval. Als reactie hierop scheert de moeder haar
eigen haren af. Dat vind ik een mooi teken van moederliefde. Je ziet meteen dat
Kate haar zelfvertrouwen stilletjes terugkomt want ze is niet meer de enige
zonder haar. Ze durft ook weer buiten komen en plezier maken.
De
boodschap die de filmmaker wil meegeven is volgens mij dat moederliefde heel
krachtig kan zijn maar ook kan verblinden. Het laatste zorgt dan soms voor een
negatief effect. In de film uit dit negatief effect zich in het feit dat de
moeder enkel oog heeft voor haar zieke dochter en niet voor haar andere
kinderen en man en zelfs niet voor zichzelf. Ook wil hij volgens mij duidelijk
maken dat men een kind moet nemen om de juiste reden. Want op het begin van de
film zegt de dokter dat hij eigenlijk niet mag voorstellen om een donorbaby te
maken. Maar de dokter stelt het wel voor en beïnvloedt zo de ouders om het toch
te doen. Op het einde van de film beseffen ze wel dat dit fout was en dat Anna
recht heeft op een normaal en gezond leven. Als laatste wil hij ook nog
duidelijk maken dat familie heel belangrijk is. En dat je elkaar altijd moet
helpen en steunen waar het kan, maar ook dat de rest van het gezin er niet
onder moet lijden. Ieder lid van de familie moet zich goed voelen.
Als
ik de film in drie kernwoorden moet samenvatten zou ik zeggen dat de film
emotioneel, rechtvaardig en aangrijpend.
Ik
raad je zeker aan om deze film te kijken, maar vergeet de doos met tissues
niet.
Groetjes,
Lotte
Champagne
Bronvermelding:
Cassavetes, N. (Regisseur). (2009). My sister's keeper [Dvd]. Hollywood: New Line Cinema.
Simon & Schuster Books. (2009). My sister's keeper movie trailer [youtube-filmfragement]. Afgehaald van website https://www.youtube.com/watch?v=3m0G4Ot6Kzc
Bronvermelding:
Cassavetes, N. (Regisseur). (2009). My sister's keeper [Dvd]. Hollywood: New Line Cinema.
Simon & Schuster Books. (2009). My sister's keeper movie trailer [youtube-filmfragement]. Afgehaald van website https://www.youtube.com/watch?v=3m0G4Ot6Kzc
My sister's keeper is blijkbaar heel populair in BAKO AO! :-) Het is dan ook een prachtige film!
BeantwoordenVerwijderen